Hierarchiczna organizacja budowy organizmów

PODSTAWA PROGRAMOWA:
I. Organizacja i chemizm życia. Uczeń:
1. przedstawia hierarchiczną organizację budowy organizmów

Organizmy żyjące na ziemi mają uporządkowaną budowę – od najmniejszej części po rozbudowany system. Zobacz jak to się kolejno układa:

Cząsteczka: To najmniejsza jednostka chemiczna. Większość cząsteczek jest tak mała, że nie można ich zobaczyć pod mikroskopem. Na biologii poznasz bliżej budowę cząsteczek takich jak: DNA, RNA, białka, lipidy i węglowodany.  

Komórka: To taka podstawowa jednostka (część), która buduje Twój organizm i dzięki czemu on funkcjonuje. Komórki różnią się wielością, kształtem i funkcją. Wyróżniamy komórki roślinne, zwierzęce, bakteryjne i grzybowe.

Tkanka: To grupa komórek o podobnej budowie i funkcji. Np. komórki mięśniowe (należące do komórek zwierzęcych) budują tkankę mięśniową w Twojej nodze. Komórki te współpracują ze sobą dzięki czemu tkanka może się kurczyć i rozkurczać, a Ty możesz wykonywać ruch nogą (zginać ją i prostować).

Narząd: To kilka tkanek (różnych typów), które współpracują ze sobą dzięki czemu narząd pełni daną funkcję. Przykładem narządów są: serce i mózg.

Układ narządów: Jak sama nazwa wskazuje, kiedy kilka współpracujących narządów połączymy ze sobą utworzą one układ narządów. Np. kiedy połączymy ze sobą jamę ustną, gardło, przełyk, żołądek i  jelita to powstanie nam układ pokarmowy.

Organizm: To suma układów narządów. Organizm jest zdolny do samodzielnego życia. Mamy w swoim ciele układ nerwowy, pokarmowy, mięśniowy, oddechowy, kostny itd. dzięki czemu możemy oddychać, odżywiać się i poruszać.  Ale w przyrodzie mamy przykład organizmu, który jest zbudowany…z jednej komórki np. bakteria. Taka bakteria może samodzielnie funkcjonować, nie łączy się w tkanki.

Populacja: To grupa organizmów tego samego gatunku (np. małpy), żyjących w określonym obszarze (np. Zanzibar) i czasie (w 2024 roku), zdolnych do rozmnażania się między sobą.

Ekosystem: Składa się z kilku populacji organizmów, żyjących na danym obszarze i wzajemnie na siebie oddziałujących. Przykładem ekosystemu jest jezioro czyli woda, podłoże w którym żyje wiele gatunków organizmów (roślin, bakterii i zwierząt). Wszystko na siebie oddziałuje, np. temperatura wody wpływa na organizmy a organizmy wpływają na stan czystości wody w jeziorze.

Biosfera: czyli Ziemskie środowisko, w którym jest życie. To cała powierzchnia ziemi, atmosfera i hydrosfera

Ta hierarchiczna organizacja budowy organizmów zaczynając od najmniejszych cząsteczek chemicznych po ekosystemy pozwala na zrozumieć jak uporządkowane jest życie na Ziemi.

Mam dla Ciebie jeszcze zadanie z arkusza konkursu kuratoryjnego

Ściskam mocno! <3